Στάση στο Καλαμάκι

 

Με την Κάτια Γέρου 

για την ταινία USSAK και τον Κυριάκο Κατζουράκη

Μιά ξεχωριστή βραδιά ζήσαμε  την Τετάρτη 15/2/23 στον Πολυχώρο μας με τα μέλη μας κι όσα ακόμη άτομα βρέθηκαν κοντά μας. Αφορμή, η  προβολή της ταινίας USSAK, των Κυριάκου Κατζουράκη και Κάτιας Γέρου. Δεν έχει συμπληρωθεί ακόμη 1 ½ χρόνος, από το μεγάλο ταξίδι του Κυριάκου, σε περίοδο καραντίνας. Θέλαμε να τον ξαναφέρουμε κοντά μας,  μέσα από το έργο του πλέον. Να μιλήσουμε γι αυτόν. Αλληλένδετος άλλωστε ο δημιουργός με το έργο του.Μαζί μας ήταν η σύντροφός του και μούσα του, η Κάτια Γέρου, πρωταγωνίστρια της ταινίας που συνυπογράφει τα κείμενα της, αλλά και ο Πανεπιστημιακός Καθηγητής Γιάγκος Ανδρεάδης, φίλος του Κυριάκου που είχε κι έναν μικρό ρόλο σ αυτήν.

 Ξεκινήσαμε μ ένα ολιγόλεπτο  φιλμάκι που είχε γυριστεί όταν ακόμη μας μιλούσαν γιά την ανάγκη τους να βρεθούν τα χρήματα γιά να γυρίσουν αυτήν την ταινία. ΄Ενα φιλμάκι που μας έφερε ξανά μπροστά μας το πρόσωπο του Κυριάκου, το πράο, το ευγενές, το προσηνές, καθώς και τη φωνή του! Στη συνέχεια, αφού είδαμε την ταινία, άναψε η συζήτηση! Ενώ η ταινία υπήρξε μία αφορμή γιά να κάνουμε ένα μνημόσυνο στον Κυριάκο, το μνημόσυνο εξελίχθηκε πραγματικά όπως του άξιζε! Χωρίς επικήδειους, αλλά με διάχυτη τη συγκίνηση. Ακόμη κι άνθρωποι που δεν τον συνάντησαν, δεν τον γνώρισαν ποτέ από κοντά , αισθάνθηκαν ότι ήταν ένα ξεχωριστό άτομο με το οποίο θα θέλανε να είναι μέλη της ίδιας πνευματικής κοινότητας. Συγκινήθηκαν με το έργο του, εντυπωσιάστηκαν με το όραμά του, το όραμα μιάς άλλης κοινωνίας που μοιάζει ουτοπικό αλλά υπάρχει πάντα δυνατότητα να γίνει πραγματικό, μέσα από την προσήλωση στο όραμα και τη δράση.

 Η δουλειά γιά το ξεκίνημα της ταινίας έγινε όταν η κρίση ήρθε σαν λαίλαπα στην χώρα μας και πιά ήταν φανερό ότι ήρθε γιά να μείνει. Δημιουργήθηκε μία ταινία δραματική, με βία και συσσωρευμένη οργή, με αγωνία γιά το μέλλον. Μιά δυστοπία μ αισιόδοξο, όμως, τέλος. Γιατί όταν στην ταινία οι συγκρούσεις πυκνώνουν και γίνονται αφόρητες κάτι αλλάζει στα πρόσωπα που συμμετέχουν κι αρχίζει μία αλυσιδωτή αφύπνισή τους. Παρακολουθήσαμε την απαγόρευση του σπόρου ως έννοια και ως πραγματικότητα, αλλά φτάσαμε στο Σπόρο της Εξέγερσης, που χαρίζει Αξιοπρέπεια κι Ελπίδα. Παρακολουθήσαμε το USSAK  του Κυριάκου, του  οραματιστή και προφητικού!

 USSAK : Μιά ταινία ποιητικού ρεαλισμού. USSAK : Μιά ταινία που εξερευνά την έννοια της κοινότητας. USSAK : μιά περιοχή στη Μ.Ασία, άλλοτε Ελληνική αποικία, Τημένου Θύραι, την ανέφερε ο ο Λυδός περιηγητής Παυσανίας, διασταύρωση πολλών αρχαίων σημαντικών οδών, κομβικής σημασίας γιά το σύγχρονο κοινοτισμό που έδωσε στον Κυριάκο την έμπνευση να ονομάσει έτσι την ταινία.  Ο Κυριάκος πίστευε ότι το κλειδί της αλλαγής βρίσκεται στις μικρές κοινότητες του μέλλοντος που θα σχηματιστούν από ανθρώπους που θέλουν να κάνουν πραγματικότητα την ουτοπία. Και η ταινία δίνει ιδιαίτερο βάρος στην "αναγέννηση"  του οράματος αυτού. USSAK : ένας Ανατολίτικος μουσικός δρόμος, ένας λυπητερός σκοπός. Ο μουσικός δρόμος της θλίψης που, όμως, μπορεί να μετατραπεί σε χαρά!

Η χθεσινή βραδυά δεν θύμιζε σε τίποτα ούτε μία προβολή σε κινηματογράφο ούτε ένα συνηθισμένο μνημόσυνο. Μπήκαμε σε κουβέντα τσιμπολογώντας και ζεσταίνοντας κορμιά και ψυχές με κρασάκι και τσίπουρο. ΄Ολες κι όλοι κάτι θέλαμε να σχολιάσουμε. Μιλούσαμε γιά έναν δικό μας άνθρωπο. Γιά μία μυθοπλασία που μας άγγιξε. Συνεχίσαμε να μιλάμε  όρθιες και όρθιοι, συχνά σε πηγαδάκια. Βάλαμε σε δυνατή ένταση τα μεγάφωνα να παίζουν αυτόν το παρηγορητικό σκοπό, τον USSAK.

Και παρά το ότι ο Καθηγητής Γιάγκος Ανδρεάδης, μας επανέφερε γιά λίγο στη ζοφερή πραγματικότητα που υπάρχει στην κοινωνία μας σήμερα, μας μίλησε γιά την κατάρρευση του χώρου του Πολιτισμού, την ανάγκη του να βρίσκεται κοντά στον κόσμο του θεάτρου αυτές τις ώρες, μας είπε ότι ο λόγος που βρέθηκε κοντά μας ήταν η Αγάπη!

Η Κάτια, γιά μία ακόμη φορά μας απέδειξε πόσο εμπνευσμένος άνθρωπος είναι, εκτός από άξια και ξεχωριστή ηθοποιός. Και πόση δύναμη ψυχής κρύβει. Χωρίς να έχει ολοκληρώσει ακόμη το πένθος της, μας δήλωσε ότι μπροστά στα τόσα κοινωνικά προβλήματα, απαγορεύει στον εαυτό της να λυγίσει! Συγκινημένη, συχνά δακρυσμένη, συνεχίζει μετά από τόσες προβολές της ταινίας να κάνει παρατηρήσεις. Σχολίασε ότι τις σκηνές της που υπάρχουν σ αυτήν,  όταν τις πρωτοείδε το κοινό,  τις βρήκε άκρως σοκαριστικές. Δυστυχώς, οι σκληρές καταστάσεις της περιόδου που περάσαμε ως κοινωνία, με τα μνημόνια και την πανδημία, έχουν σκληρύνει αρκετά το κοινό, τόσο ώστε να τις παρακολουθεί πλέον ψύχραιμο....

 Ο Κυριάκος έλεγε ότι το εργαλείο του δικού μας πολέμου είναι η Μνήμη. ΄Οτι αυτή είναι το μέσον γιά να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, καλύτεροι και πιό δυνατοί. Και χθες εμείς τον θυμηθήκαμε, τον μνημονεύσαμε και φύγαμε πραγματικά ανακουφισμένες κι ανακουφισμένοι και πιό δυνατές και δυνατοί! Φύγαμε χωρίς πόνο!  Με τα αισθήματα που θα είχαμε αν φεύγαμε από μιά υπέροχη γιορτή! Κι αυτό είναι το πιό μεγάλο δώρο που μας έχει κάνει ο Κυριάκος. Ο εμπνευσμένος καλλιτέχνης, ο ακέραιος άνθρωπος, ο ακτιβιστής, ο άδολος, ο οραματιστής! ΄Ελεγε : "Οπως και στο σινεμά που κάνω, όλα είναι εφικτά, ο θάνατος δεν είναι θάνατος, ο πολιτισμός είναι αθάνατος.....Στην Τέχνη μπορείς ν ανατρέπεις τα πάντα. Η Τέχνη είναι εκ φύσεως ανατρεπτική!". Και συμπληρώνουμε : "Κι ο δημιουργός είναι αθάνατος! Ο Κυριάκος μέσα από το έργο του και τη μνήμη συνεχίζει να ζει και θα ζει. Και με την Τέχνη του μας χάρισε την ανατροπή! Αυτές τις τόσο δύσκολες μέρες, μας ανακούφισε, μας έδωσε ελπίδα, ανανέωσε το όραμά μας γιά μιά καλύτερη ζωή, μας έκανε να ζήσουμε στιγμές μοιράσματος, ικανοποίησης, χαράς, ευφορίας, γιορτής! ". Και τον ευχαριστούμε τόσο πολύ!

 

Γιάγκος Ανδρεάδης