Απολογισμός της εκδήλωσής μας
"1922-2022 - Η μικρασιατική εκστρατεία κι η καταστροφή"
Πώς φτάσαμε μέχρις εκεί, ποιος ο χαρακτήρας του πολέμου, ποια τα αποτελέσματα
Η συμπλήρωση 100 χρόνων από την Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, ήταν μόνο η αφορμή για να διοργανώσουμε στις 14/11/22 μιαν εκδήλωση, μια συζήτηση για το θέμα αυτό που πάντα προκαλεί το ενδιαφέρον και είναι πρόσφορο για ιστορικές αναζητήσεις. Η εκδήλωση είχε μεγάλη επιτυχία τόσο λόγω των εξαιρετικά ουσιαστικών ομιλιών όσο και της προσέλευσης του κόσμου.
Ο τίτλος της συζήτησης ήταν «Η μικρασιατική εκστρατεία κι η καταστροφή - Πώς φτάσαμε μέχρις εκεί, ποιος ο χαρακτήρας του πολέμου, ποια τα αποτελέσματα» και είχαμε την τύχη να πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου του δήμου Αλίμου όπου εκτίθενται τα έργα του μεγάλου καλλιτέχνη Κυριάκου Κατζουράκη που συνομιλούσαν και αυτά μαζί μας αφηγούμενα άλλες ιστορικές στιγμές. Ομιλητές ήταν η Σία Αναγνωστοπούλου, Βουλεύτρια, καθηγήτρια Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Ιστορίας, ο Βασίλης Καρδάσης, Ιστορικός πρώην καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας και Αναπληρωτής Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και πρώην Πρόεδρος του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου και ο Τάσος Κωστόπουλος, δημοσιογράφος και μεταδιδακτορικός ερευνητής Ιστορίας στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών. Συντόνισε ο Κώστας Παπαδόπουλος, Δικηγόρος.
Από τους ομιλητές επιχειρήθηκε η διερεύνηση και η αποτίμηση ενός γεγονότος από τα πιο επιδραστικά του 20ου αιώνα για την χώρα μας. Όταν το 1919, ο Ελληνικός Στρατός αποβιβαζόταν στη Σμύρνη, είχε προηγηθεί μια δεκαετία απίστευτα πυκνού ιστορικού κύκλου για την Ελλάδα, όπως η ανάδειξη του Ελληνικού Στρατού ως διακριτού πόλου εσωτερικής εξουσίας, η άνοδος του Βενιζέλου στην κεντρική πολιτική σκηνή, η ενσωμάτωση του μεγαλυτέρου μέρους της Ηπείρου, της Μακεδονίας, της Κρήτης και των νησιών του Βορείου Αιγαίου, η συμμετοχή μας Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Εθνικός Διχασμός ενώ ιδεολογικά κυρίαρχες ήταν, όπως και σε άλλους λαούς την εποχή εκείνη, η αντίληψη του εθνικού αλυτρωτισμού και η Μεγάλη Ιδέα. Γεωπολιτικές και ιστορικές αλλαγές στην διεθνή σκηνή, το τέλος του Α' παγκοσμίου Πολέμου, η μετάβαση από τη οθωμανική αυτοκρατορία σε εθνικά κράτη και νέες πολιτικές εξουσίες, η αυξανόμενη δυναμική των Νεοτούρκων του Κεμάλ σε συνδυασμό με την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης, οδήγησαν σε νέους συσχετισμούς στα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή, σε αλλαγές στην καπιταλιστική ανάπτυξη και τις αποικιοκρατικές πρακτικές όπου αυτές επικρατούσαν.
Τότε λοιπόν, ένα μικρό κράτος, η Ελλάδα, μπήκε σε ένα μεγάλο παιχνίδι ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, τεράστιων γεωπολιτικών ανακατατάξεων και ενεργειακών παιχνιδιών.
Όπως ανέφερε η Σια Αναγνωστοπούλου, 100 χρόνια μετά είναι η στιγμή να τεθούν νέα ερωτήματα, να δοθούν νέες απαντήσεις σε παλιά ερωτήματα και να ψάξουμε πως αυτή η μεγάλη εθνική ήττα μπορεί να γίνει παράδειγμα και να μας δώσει τα εργαλεία να ερμηνεύσουμε τι συνέβη τότε και τι συμβαίνει μέχρι και σήμερα. Σε ένα debate που κρατά ήδη κοντά έναν αιώνα.
Ακολουθεί μια περίληψη όσων είπαν οι εισηγητές. Μετά τις ομιλίες ακολούθησε πλούσιος διάλογος με το κοινό.
Ο Τάσος Κωστόπουλος, αναφέρθηκε στον καταγεγραμμένο και τον κατ’ ιστορική ερμηνεία αριθμό των θυμάτων της Εκστρατείας και Καταστροφής, τις τακτικές «εθνοκάθαρσης», ή άλλων πολεμικών βιαιοτήτων που εφαρμόστηκαν και από τις δύο πλευρές, και την επίδραση αυτών στην εξέλιξη της στρατιωτικής επιχείρησης. Επίσης, στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής και την ερμηνεία των εσωτερικών συσχετισμών εντός της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τη στρατηγική και τις μεταβαλλόμενες επιλογές των μεγάλων δυνάμεων.
Ο Βασίλης Καρδάσης, αναφέρθηκε στη διαδικασία και το περιεχόμενο των αναγκαστικών μετακινήσεων πληθυσμών, παραθέτοντας τα σχετικά στοιχεία της ιστοριογραφίας. Με κυρίαρχο κριτήριο τη θρησκευτική πίστη των ανθρώπων, πληθυσμοί με μακραίωνες ρίζες αρμονικής κοινής συμβίωσης και εμπεδωμένης αντίληψης σεβασμού των ετεροδόξων, αποκόπηκαν βίαια από τις εστίες τους. Μια μεγάλη τραγωδία, που επισφράγισε την «ανατολή» ή ισχυροποίηση του εθνικού κράτους και τον ενταφιασμό του μεγαλοϊδεατισμού.
Η Σια Αναγνωστοπούλου, αναφέρθηκε στις συνθήκες που επικρατούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα. Την άνοδο του Τουρκικού εθνικισμού με την παράλληλη διαδικασία δημιουργίας τουρκικής εθνικής αστικής τάξης. Τομή αποτέλεσαν οι Βαλκανικοί πόλεμοι και η έλευση στη περιοχή μουσουλμάνων προσφύγων. Αναλύοντας τους διεθνείς συσχετισμούς της εποχής, διαπίστωσε ότι τα συμφέροντα των κυρίαρχων ξένων δυνάμεων, μόνο συγκυριακά και όχι μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ελληνική στρατιωτική διείσδυση.
No comments:
Post a Comment